Aliağa Gemi Geri Dönüşüm Sanayi Bölgesi’nde 22 şirket, 26 parselde hizmet veriyor. Farklı boyutlarda gemilerin sökümünün yapıldığı bölgede yaklaşık 1500 kişi direkt, 1000 kişi de dolaylı olarak istihdam ediliyor.
Kurulduğu 1976 yılında küçük gemilerin sökümünün yapıldığı tersanelerde şimdilerde dünyanın önde gelen armatörleri, gemilerini söktürmek için sıraya giriyor.
Bilhassa son aylarda kruvaziyer gemilerin sökümlerinin arttığı bölgede, büyük kruvaziyer şirketleri, gemilerinin dönüşümü için Türk firmalarına güveniyor.
Deniz Ticaret Odası Aliağa Şubesi datalarına nazaran, 2019’da 112 geminin sökümünün yapıldığı ilçede bu yılın 8 ayında 83 hurda gemi iktisada kazandırıldı.
Söküm yaklaşık 6 ay sürüyor
Denizlerde ömrünü tamamlamış gemilerin dönüşüm yolcuğu birinci olarak firmaların mutabakatıyla başlıyor. Gemiler kimi vakit armatörler kimi vakit ise gemi geri dönüşüm firmaları tarafından tersaneye getiriliyor. Burada alanında uzman bireyler tarafından parçalanmaya başlayan dev gemilerden çıkan materyaller ayıklanıyor. Pruvadan başlayan söküm süreci pupayla sona eriyor.
Yüklü olarak demir-çelik endüstrisine giden gereçler ham husus olarak kullanılırken, birtakım eserler de belirlenen kurallara nazaran ikinci el olarak satılıyor.
Ortalama 6 ay süren söküm süreci sonunda dev gemilerden geriye bir tek “çöp” bile kalmıyor. Dev gemilerin geçtiği tüm bu etaplar, gerek bağımsız denetçiler gerekse ilgili bakanlıklar tarafından sık sık denetim ediliyor.
Pandemi yoğunluğu
Dünya Gemi Geri Dönüşüm Sanayicileri Birliği ve Şimşekler Gemi Söküm Tersanesi Idare Heyeti Üyesi Orbay Şimşek, AA muhabirine, gemi söküm ve geri dönüşümüne ait bilgi verdi.
Gemi geri dönüşüm sanayicilerinin, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla ortaya çıkan durumu fırsata çevirdiğini söyleyen Şimşek, “Cumhurbaşkanımızın da söz ettiği üzere krizi fırsata çevirebilecek güçte bir ülke olduğumuzdan yola çıkarak söyleyebiliriz ki gemi geri dönüşüm endüstrisi Kovid-19 krizini fırsata çevirebilmiş kesimlerin başında geliyor.” dedi.
Bilhassa kruvaziyer gemilerin dönüşümüyle ilgili büyük bir talep olduğunu tabir eden Şimşek, “Bu mevzuda ülkemizin talep edilmesi bizi keyifli ediyor. Türkiye’nin tercih edilmesi, ülke olarak belli bir muvaffakiyet edinmiş olmamızdan kaynaklanıyor. Bu firmalar etraf koşullarını gözeten kuruluşlara söküm işini veriyorlar.” diye konuştu.
Söküm alanında faaliyet gösteren onlarca ülkede yüzlerce firma bulunduğunu lisana getiren Şimşek, Türkiye’nin, personellik, kalite ve etraf hassasiyeti manasında Avrupa ile tıpkı düzeyde olduğunu belirtti.
Gemi geri dönüşümüyle ilgili Avrupa Parlamentosunun oluşturduğu özel bir regülasyon olduğuna dikkati çeken Şimşek, şunları kaydetti: “Bu regülasyon 2013’te oluşturuldu. Bunun sonucunda bir liste oluşturuluyor. Bu listede gemi geri dönüşüm firmaları yer alıyor. Avrupa ülkelerinin bayrağını taşıyan gemiler lakin bu listedeki firmalarda gemilerini geri dönüştürebilir. Çok sıkı çevreci kontroller kelam konusu oluyor bu listeyi oluştururken. Türkiye’den de 7 firma kelam konusu listede. Dünya genelinde çok güzel bir pozisyonda olduğumuzun delilidir bu.”
Iktisada yıllık 500 milyon dolar katkı
Bölgede tüm firmaların etkin olarak söküm yaptığını belirten Şimşek, “Bu yıl bölgemizde sökümünü gerçekleştireceğimiz gemilerden yaklaşık 1 milyon ton demir yüküne ulaşacağımız öngörülüyor. Yalnızca buradan hesaplanırsa bile 300 milyon dolarlık bir katkı kelam konusu. Bunun içine yan materyaller, ikinci el eserleri de katarsak 500-600 milyon dolar üzere ekonomik bir katkı sunmuş olacağız.” dedi.
Türkiye’nin bu muvaffakiyetinin dünya tarafından görüldüğünü ve takdir edildiğini vurgulayan Şimşek, “Bugün baktığınız vakit yaklaşık 15 yıl evvel gemi söküm bölgesinde daha küçük gemileri söküyorduk.
Bu büyüklükteki gemiler öteki ülkelere gidiyordu. Artık ise majör diye tabir ettiğimiz büyük armatörler gemilerini, geri dönüşümü yapılmak üzere ülkemize gönderiyorlar. Bütün bu süreç bağımsız denetçiler tarafından daima denetleniyor. Şükür ki ülke olarak bu manada da rastgele bir aksilikle karşılaşmadık.” diye konuştu.