Vergi indiriminden emeklilik Devletin herhangi bir engeli dolayısı ile çalışmakta zorlanan bireylere 01.10.2008 öncesi işe giriş olmak şartı ile en geç 20 yıl sigortalılık süresi ve en fazla 4400 gün şartını tamamlamaları karşılığında emekli başvurusu yapabilme imkanı vermesidir. 01.10.2008 tarihinden önce işe giriş bildirgesi verilen ve adına uzun vade ( Malullük ölüm aylığı ) primi ödenen sigortalılar bu haktan yararlanabilirler. Bu şekilde emekliliklerde yaş şartı olmayıp sigortalılık süresi ve prim gün sayısı önemlidir. Engellilik derecesine göre çalışma süreleri ve prim günleri değişiklik göstermektedir. Şimdi engellilik indirimi tablosuna bakarak bir kaç tane örnek emeklilik hesaplaması yapalım.
Üç tane engelli kardeşimizin aynı gün işe girdiğini ancak vergi indirim oranlarının 1,2 ve 3. derecede olduğunu varsayarak bir hesaplama yapalım. 2000 öncesi girişlerde emeklilik şartları (eğer prim gün sayısı dolmuş ise ) sağlandığı için 2000 yılından sonra işe giren kişiler için hesap yapalım.
1 ) 06.08.2000 tarihinde işe giren ve 1. derecede engeli bulunan bir sigortalı ( Engellilik derecesi % 80 ve üzeri ) 15 yıl 3600 gün şartına tabi olduğundan bu sigortalı eğer 3600 günü ( 1 ayda 30 gün olmak koşulu ile ) doldurmuşsa 06.08.2015 tarihinde emekliliğe hak kazanmıştır. Eğer bu sigortalı prim gün sayısını dolduramamışsa doldurduğu tarihe kadar çalışmak zorundadır. Askerlik, Yurt dışı gibi bazı borçlanmaları yaparak prim gününü doldurabilir .
2 ) 06.08.2000 tarihinde işe giren ve 2. derecede engeli bulunan bir sigortalı ( Engellilik derecesi % 60 79 arası) 17 yıl 8 ay 3920 gün şartına tabi olup eğer bu sigortalı da prim gün sayısını doldurmuşsa emekliliğe hak kazanır. Bu sigortalı da eğer prim gün sayısını dolduramamış ise prim gün sayısının dolduğu gün emeklilik şartlarını sağlar.
3 ) 06.08.2000 tarihinde işe giren 3. derecede engeli bulunan sigortalının ( Engellilik derecesi % 40 59 arası) da sigortalılk süresi dolmuş olup 4240 prim gün sayısını doldurmuşsa emeklilik dilekçesi verebilir. Eğer bu sigortalı da prim gün sayısını dolduramamış ise prim gün sayısını doldurduğu tarihte tahsis talebinde bulunabilir.
Şimdi Vergi İndiriminden 5510 sayılı kanunun yürürlüğe girmesinden bir gün önce işe girip adına prim ödenen sigortalıların emeklilik şartlarını hesaplayalım.
1 ) 30.09.2008 tarihinde işe giren 1. Dereceden yani %80 ve üzerinde vergi indirimi almış bir sigortalının emeklilik şartına bakalım.
Sigortalı ilk defa 30.09.2008 tarihinde işe girdiği için emeklilik şartı 15 yıl 3600 gündür. 3600 prim gün sayısını doldursa bile bu sigortalı 15 yıl sigortalılık süresini dolduramadığı için 30.08.2023 tarihine kadar beklemek zorundadır. Prim gün sayısını doldurması sigortalının emekliliğe hak kazanacağı anlamına gelmediği gibi 4000 günü bile olsa onu emekli etmeyeceği bilinmelidir. Bu şekilde 1. derecede vergi indirimi bulunan ve 2007 yılının ağustos ayında prim bildirilmeye başlanan sigortalının emeklilik şartı 2022, 2006 yılında işe girenin emeklilik şartı 2021, 30.09.2005 tarihinde prim yatırılmaya başlanmış % 80 ve üzeri indirimi bulunan sigortalının emeklilik şartı ise 30.09.2020 tarihidir. Bu şekilde 1. dereceden vergi indirimi bulunan sigortalıların sigortalılık süresi 06.06.2005 tarihinden önce işe girenler için bu yazının yazıldığı tarih itibarı ile bitmiştir. 06.06.2005 tarihinden önce işe giren sigortalıların prim gün sayıları da yeterli ise artık emeklilik dilekçesini verebilirler. Ama öncelikle belirli bir işyerinde çalışıyorlarsa işten ayrılışlarının gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
2 ) 30.09.2008 tarihinde işe giren 2. Dereceden yani %60 – 79 arası vergi indirimi almış bir sigortalının emeklilik şartına bakalım.
30.09.2008 tarihinde işe giren ve % 60-79 arası vergi indirimi olan bir sigortalının emeklilik şartı tabloda gösterildiği gibi 18 yıl 4.000 gündür. Bugün itibarı ile 4000 günü tamamlamış olsa bile sigortalı en erken 30.09.2026 tarihinden sonra emekli olabilir. Belirtilen tarihlerden önce işe giren sigortalılar ay-yıl hesabı yaparak kendi emeklilik şartlarını hesaplamaları mümkündür. Mesela 30.09.2005 tarihinde işe giren bir sigortalı 18 yıllık süreyi 30.09.2023 tarihinde dolduracaktır. Temmuz ayında giren Temmuz ayında, Daha sonra girmişse ilgili tarihte emeklilik şartını sağlar. Mesela son dilim olan 06.08.2003 tarihinde ilk defa sigortalı olan kişi 18 yılı 06.08.2021 tarihinde dolduracaktır. Siz de eğer vergi indiriminiz varsa ilk işe girdiğiniz tarihe bakarak üzerinde vergi oranınız tablosundaki yılı ekleyip gün sayınızı hesaplayabilirsiniz.
3 ) 30.09.2008 tarihinde işe giren 3. Dereceden yani %40 – 59 arası vergi indirimi almış bir sigortalının emeklilik şartına bakalım.
Bu sigortalının en erken emeklilik şartı 30.09.2028 tarihidir. Bu tarihe kadar 4400 günü doldurması halinde emeklilik başvurusunda bulunabilir. 2007 yılında girenler 2027, 2006 yılında girenler 20 yıllık şart nedeni ile 2026 yılında emeklilik başvurusunda bulunabilirler.
Yukarıdaki örneklerde askerlik borçlanmasına değinilmemiştir. Birçok sigortalı mecburi askerlik hizmeti yaptıkları için bu süreleri borçlanıp daha erken emekli olabilirler. Ancak askerlik yaptıkları süreler ilk prim yatırılmaya başlanan tarihten önce olmalıdır. Örneğin 3. derecede vergi indirimi olan bir sigortalı 01.01.2004 tarihinde askere gidip 15 ay askerlik yapıp geldikten sonra 01.01.2006 tarihinde işe girdiğinde 15 ay askerlik borçlanması yaparsa 01.01.2026 tarihinde değil 15 ay daha önce emekli olabilir. Bu da 2024 yılının Ağustos ayında sigortalılık süresini dolduracağı anlamına gelmektedir.
Bu tabloda hesap yaparken dikkat etmeniz gereken hususlar öncelikle ilk işe giriş tarihiniz, Vergi indirimi oranınız ve sigortalılık sürenizin dikkatlice eşletirilmesidir. Birçok hesap yapan arkadaş kendileri % 40 – % 59 arasında olmasına rağmen 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün sayısının kendilerine yeterli olduğu düşüncesine kapılmakta, Emeklilik için SGK’ya gittiklerinde gerçek hesaplama ile hayal kırıklığı yaşamaktadırlar.